MP Board 10th Sanskrit वार्षिक पेपर 2023 – 50 Important Quetions

मध्य प्रदेश लोक शिक्षण संचालनालय मध्यप्रदेश  कक्षा 10वीं संस्कृत का वार्षिक पेपर 2023 का पेपर आपके सिलेबस के आधार पर बनाया जाएगा , जो कि बोर्ड ने पहले ही सिलेबस जारी कर दिया है। बोर्ड ने पेपर बनाने का एक फार्मूला तैयार किया है जिसमें 30% आसान सवाल तथा 40 % मध्य वर्ग के सवाल तथा 30% कठिन सवाल पूछे जाएंग। 

MP Board Annual Exam 2022-23 Overview

प्रश्न 1. अधोलिखितेषु पञ्चप्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृत भाषायां लिखत-

(क) कवि कुत्र सञ्चरणं कर्तुम इच्छति ?

(ख) लोके महतो भयात् कः मुच्यते ?

(ग) कुशलवयो: मातरं वाल्मीकिः केन नाम्ना आहाति ?

(घ) जननी कीदृशी भवति ?

(ड) वसन्तस्य गुणं कः जानाति ?

(च) मयूरः कथं नृत्यमुद्रायां स्थितः भवति ?

 

प्रश्न 2. अधोलिखितानि वाक्यानि घटनाक्रमानुसारेण योजयते-

 

(1) तत्तनयः तत्रैव छात्रावासे निवसन् अध्ययने संलग्नः समभत् ।

 

(2) परमर्थकायॆन पीडितः स बसयानं विहाय पदातिरेव प्राचलत् ।

 

(3) कश्चन निर्धनो जनः भूरि परिश्रम्य किञ्चिद् वित्तमु- पार्जितवान्।

 

(4) एकदा स पिता तनूजस्य रुग्णतामाकर्ण्य व्याकुलो जातः पुत्रं द्रष्टुं च प्रस्थितः ।

 

(5) तेन वित्तेन स्वपुत्रम् एकस्मिन् महाविद्यालये प्रवेशं दापयितुं सफलो जातः ।

 

उत्तरम् – (3), (5), (1), (4), (2).

 

प्रश्न  3. प्रश्नपत्रे समागतान् श्लोकान् विहाय स्वपाठ्य- पुस्तकस्य सुभाषितद्वयं लिखत ।

 

प्रश्न 4. प्रार्थनापत्रं लिखतं –

1- स्वस्याः भगिन्या विवाहोत्सवे आमन्त्रयितुं स्वमित्रस्य कृते एक पत्र लिखत ।

2- स्वमित्राय एक शुभकामना पत्रं संस्कृते लिखत ।

3-  स्वस्य प्राचार्यस्य कृते अवकाशार्थम् एकं प्रार्थना पत्र संस्कृतभाषायां लिखत ।

 

 

प्रश्न 5. अधोलिखितेषु एकं विषयं स्वीकृत्य संस्कृते निबंध लिखत-

1. विद्या
2. पुस्तकम्
3. शिक्षकः
4. महाकवि कालिदासः

 

प्रश्न 7. शुद्ध वाक्यानां समक्षे ‘आम्’ अशुद्ध वाक्यानां समक्षे ‘न’ लिखत-

 

1. ममैव इत्यस्मिन् पदे वृद्धि संधिः अस्ति ।
2. सम् + चरणम् पूर्ण पदं संचरणम् अस्ति ।
3. हितोपदेशः इत्यस्मिन् पदे यण संधिः अस्ति ।
4. ग्रन्थालये इति पदे गुण संधिः अस्ति ।
5. यदि + अपि पूर्ण पदं यद्यपि अस्ति ।
6. भानूदयः इत्यस्मिन् पदे दीर्घ संधिः अस्ति।
7. अन्य + अपि अयादि संधिः अस्ति ।
8. नयनम् इत्यस्मिन् पदे व्यञ्जन संधिः अस्ति ।
9. अन्य पद प्रधानः तत्पुरुषः अस्ति ।
10. घनश्याम् इति पदे कर्मधारय समासः अस्ति ।
11. महान् आत्मा ऐषाम् महात्मा अस्ति।
12. वाचि पटुः समस्त पद वाक्पटुः अस्ति।
13. हरिततरुणाम् कर्मधारय समासः अस्ति ।
14. यथाशक्ति इत्यस्मिन् पदे अव्ययीभाव समासः वर्तते ।
15. संख्यापूर्वी द्विगु समासः अस्ति ।

 

प्र. 8 अधोलिखितम् अपठित गद्यांशं सम्यक् पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां पूर्णवाक्येन लिखत-

 

उत्तराहः उदासीनता, निराशा चेति त्रिस्तः अवस्था शिशवः सदा उत्साहशीलाः इति विदितमेव वाना अपि प्रायेण उत्साहशीलाः अनेके वृद्धा अपि तथैव वयसः उत्साहस्य च नास्ति संबंध उत्साहा मानवस्य सहज स्वभावः सः मनसः शरीरस्य च विकासाथ भवति । शिशु उत्साह सर्व गृहम् सर्वे स खादितुम् सर्वे सह खेलतुम् च प्रवर्तते।

 

प्रश्ना:-

1. शिशु उपहासे कृते किं करोति ?
2. मनसः कति अवस्थाः सन्ति ?
3. के के उत्साहतीला भवन्ति 7
4. युवानां पदे कः विभक्तिः अस्ति ?

 

 

कश्मिश्चित् प्रदेशे काचित् नदी प्रवहति नदीतीरे कश्वन् संन्यासी शिणीः सह आश्रमं निर्मा वसति स्म । एकदा संन्यासी शिष्यैः सह नद्यः अपरं तीरम् गन्तुम् एकम् नीका रुवान् । वेगेन् प्रान्तयाम् नद्याम् अकस्मात् एका अपरा नौका शिलाया घट्टनेन निमग्नाः अभवत् । संन्यासी अकथयत्तस्यां नौकायां स्थितेषु कश्चिद् दुष्टः आसीत् इति मन्ये

 

प्रश्नाः –

1. संन्यासी कुत्र वसति स्म ?
2. अपर नौका कस्याः पट्टने नद्याम् निमग्नः अभवत्?
3. संन्यासी नौका दुर्घटनायाः किम् कारणम् कथितवान् ?
4. नदी कुत्र प्रवहति ?

 

संस्कृतभाषा अस्माकं देशस्य प्राचीनतमा भाषा अस्ति । प्राचीनकाले सर्वे एव भारतीयाः संस्कृतभाषाया एव व्यवहारं कुर्वन्ति स्म । कालान्तरे विविधाः प्रान्तीयाः भाषाः प्रचलिताः अभवन् किन्तु संस्कृतस्य महत्वम् अद्यापि अक्षुण्णं वर्तते । सर्वे प्राचीनग्रन्थाः चत्वारो वेदाश्व संस्कृतभाषायामेव सन्ति । संस्कृतभाषा भारतराष्ट्रस्य एकतायाः आधारः अस्ति ।

 

प्रश्ना:- (क) गद्यांशस्य उचित शीर्षकं लिखत ।

(ख) अस्माकं देशस्य प्राचीनतमा भाषा का? (ग) सर्वे प्राचीनग्रन्थाः कस्यां भाषायां सन्ति?

(घ) भारत राष्ट्रस्य एकतायाः आधारः कः?

 

MP Board 10th All Subject वार्षिक पेपर 2023 – 50 Important Quetions